Wczesne początki
Koncepcja rzeczywistości rozszerzonej (AR) zaczęła się kształtować w połowie XX wieku, długo przed tym, jak sam termin został ukuty. Najwcześniejsze próby w AR można datować na 1968 rok, kiedy to naukowiec komputerowy Ivan Sutherland stworzył pierwszy system wyświetlania montowanego na głowie, znany jako „Miecz Damoklesa”. Choć prymitywny i ograniczony przez ówczesną technologię, wynalazek Sutherlanda położył fundamenty pod przyszły rozwój AR, nałożąc proste rysunki siatkowe na widok użytkownika świata rzeczywistego.
Lata 70. i 80.: Fundamenty AR
W ciągu lat 70. i 80. badacze i wizjonerzy nadal eksplorowali potencjał AR. Myron Krueger, pionierski artysta komputerowy, opracował „Videoplace”, system, który umożliwiał użytkownikom interakcję z wirtualnymi obiektami w czasie rzeczywistym. Praca Kruegera była kluczowa w demonstrowaniu możliwości interakcji człowieka z komputerem w rozszerzonej przestrzeni.
W latach 80. wojsko również zaczęło dostrzegać potencjalne zastosowania AR. Technologia „HUD” (wyświetlacz przezierny) Sił Powietrznych USA pozwalała pilotom widzieć krytyczne dane lotu wyświetlane na ich wizjerach, zwiększając ich świadomość sytuacyjną bez potrzeby odwracania wzroku od otoczenia.
Lata 90.: AR w centrum uwagi
Lata 90. były znaczącym okresem wzrostu i rozwoju technologii AR. W 1992 roku Tom Caudell i David Mizell, badacze w Boeing, ukuli termin „rzeczywistość rozszerzona”, pracując nad projektem wspierającym pracowników w skomplikowanych zadaniach związanych z okablowaniem. Ich system wykorzystywał wyświetlacz montowany na głowie do nałożenia schematów na fizyczne komponenty, co uczyniło procesy montażu bardziej efektywnymi.
W tej dekadzie stworzono również pierwsze mobilne systemy AR. Steven Feiner, Blair MacIntyre i Doree Seligmann opracowali „Maszynę turystyczną” na Uniwersytecie Columbia, mobilny system AR, który dostarczał użytkownikom informacji o ich otoczeniu za pomocą kombinacji GPS i komputera noszonego.
Lata 2000.: AR wkracza do głównego nurtu
Na początku lat 2000. zaobserwowano znaczne postępy w technologii AR, napędzane rosnącą mocą urządzeń mobilnych oraz rozwojem zaawansowanych algorytmów widzenia komputerowego. ARToolKit, otwartoźródłowa biblioteka oprogramowania opracowana przez Hirokazę Kato w 1999 roku, umożliwiła tworzenie aplikacji AR z wykorzystaniem śledzenia opartych na markerach. To narzędzie zdemokratyzowało rozwój AR i zapoczątkowało falę innowacyjnych projektów w różnych branżach.
Wprowadzenie smartfonów z wbudowanymi aparatami i funkcjami GPS jeszcze bardziej przyspieszyło rozwój AR. W 2008 roku Wikitude wypuściło jedną z pierwszych mobilnych aplikacji AR, która pozwalała użytkownikom na zobaczenie informacji opartych na lokalizacji na widoku z kamery. W tym okresie zyskały na popularności także aplikacje gamingowe, takie jak „Ingress” od Niantic, które wykorzystywały AR do tworzenia wciągających doświadczeń opartych na lokalizacji.
Lata 2010.: AR wkracza na wielką scenę
Lata 2010. były przełomową dekadą dla AR, charakteryzującą się znacznymi inwestycjami ze strony dużych firm technologicznych oraz powszechnym przyjęciem aplikacji AR przez konsumentów. W 2013 roku Google Glass, jeden z pierwszych komercyjnie dostępnych zestawów słuchawkowych AR, wzbudził duże zainteresowanie, mimo późniejszych trudności komercyjnych. Jego wprowadzenie uwypukliło zarówno potencjał, jak i wyzwania związane z integracją AR w codziennym życiu.
W 2016 roku Pokémon GO, mobilna gra AR opracowana przez Niantic, stała się globalnym fenomenem. Łącząc AR z rozgrywką opartą na lokalizacji, gra wprowadziła miliony użytkowników w świat technologii AR i wykazała jej potencjał na rynku masowym.
W tej dekadzie Apple i Google wprowadziły platformy do rozwoju AR, ARKit i ARCore, co ułatwiło programistom tworzenie aplikacji AR dla urządzeń iOS i Android. Te narzędzia doprowadziły do wzrostu liczby aplikacji AR w różnych dziedzinach, w tym w edukacji, handlu, opiece zdrowotnej i rozrywce.
Lata 2020. i dalej: Przyszłość AR
W miarę jak wkraczamy w lata 2020., technologia AR nadal szybko się rozwija. Opracowanie lekkich, wysokorozdzielczych okularów AR, postępy w obliczeniach przestrzennych oraz integracja sztucznej inteligencji posuwają granice możliwości AR. Firmy takie jak Microsoft, z HoloLens, i Facebook, z planami dotyczącymi okularów AR, są na czołowej pozycji w tej innowacji.
Potencjalne zastosowania AR są ogromne i zróżnicowane. Od ulepszania zdalnej współpracy i szkoleń po rewolucjonizowanie sposobu, w jaki robimy zakupy i spędzamy czas, AR ma szansę stać się integralną częścią naszego codziennego życia. W miarę jak technologia postępuje, granica między światem cyfrowym a fizycznym będzie się nadal zacierać, tworząc nowe możliwości i doświadczenia, które kiedyś były domeną science fiction.
Zakończenie
Historia rzeczywistości rozszerzonej jest świadectwem ludzkiej pomysłowości i nieustannego dążenia do innowacji. Od wczesnych etapów koncepcyjnych po obecny status jako technologii transformacyjnej, AR przeszła długą drogę. Patrząc w przyszłość, możliwości AR są nieograniczone, obiecując przekształcić naszą interakcję ze światem w sposób, który dopiero zaczynamy sobie wyobrażać.